ترسّل در عصر تیموری

Authors

سیدامیر جهادی

abstract

یکی از ادوار مهم و، در عین حال، کم تر شناخته شدة تاریخ ادبیات فارسی در زمینة ترسّل و دبیریْ عصر تیموری است. در این مقطع تاریخی منشیان بزرگ و نامداری چون عبدالواسع نظامی هروی، یوسف اهل، محمدعلی بن جمال الاسلام، معین الدین اسفزاری، ملّاحسین واعظ کاشفی، شهاب الدین عبدالله مروارید (بیانی کرمانی)، خواجه جهان، جامی، و خواندمیر ظهور کردند و آثار ارزشمند و مهمّی در انشا و نامه نگاری برجای نهادند؛ آثاری که برخی از آن ها، مانند ریاض الانشاء قاوان و منشآت جامی، صرفاً مجموعه منشآت دیوانی یا اخوانی کاتبان اند و گروهی نیز، مانند ترسّل اسفزاری و مخزن الانشاء کاشفی، به بیان مبانی نظری دبیری و کتابت همراه با نمونة نامه ها پرداخته اند. در این مقاله، علاوه بر آشنایی با جریان کلّی کتابت و دبیری در عصر تیموری و بیان موازین نظری و عملی ترسّل و انشا در این عصر، به معرّفی محتوایی، سبکی، و ساختاری آثار ممتاز ترسّل و انشا نیز پرداخته شده است تا نمایی کلّی از کتابت این دوره و میزان تقلید یا نوآوری منشیان به دست داده شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بازتاب شریعتمداری حاکمان تیموری در عملکرد محتسبان این عصر

حسبه نهادی نظارتی و محتسب ضامن اجرای نظم عمومی جامعه اسلامی براساس قوانین دینی و عرفی بود. در این نوشتار، با استفاده از منابع کتابخانه‌‌ای و به روش توصیفی ـ تحلیلی، عملکرد محتسبان دوره تیموری مورد بررسی قرار می‌گیرد. تیموریان با داعیه شریعت محوری، باعث رونق بازار محتسبان شدند، به طوری که در یک شهر، دو محتسب هم‌‌زمان فعالیت می‌‌کردند. اما این رونق ظاهری، با تصویر آرمانی محتسب، فاصله‌‌ای بسیار دا...

full text

بررسی فراز و فرودهای ترخانیان در عصر تیموری

اصطلاح ترخان یکی از واژگانی است که در منابع تاریخ میاﻧﮥ ایران به‌کرار دیده می‌شود. در سده‌های نخستین اسلامی، این لفظ نوعی امتیاز برای گروه خاصی به شمار می‌رفت. در دورﮤ تیموریان نیز با دو عنوان ترخانیان و نشان ترخانی مطرح شد. سوال پژوهش حاضر این است که ترخان و منصب ترخانی در دورﮤ تیموری دستخوش چه تحول‌هایی شد و علت این تحول‌ها چه بود؟ دستاوردهای پژوهش حاکی از آن است که منصب ترخان که تا پیش از ای...

full text

زمینه‌های پیدایش مکتب هنری هرات در عصر تیموری و چگونگی انتقال مواریث آن به عصر صفوی

پیدایش هنرهای تزئینی و معماری عصر تیموری، معلول عواملی چند می­باشد که از مهمترین آنها می­توان به این موارد اشاره کرد. تأثیرپذیری تیموریان از فرهنگ ایرانی، انتقال هنرمندان و فرهیختگان ایرانی و سایر بلاد توسط تیمور به سمرقند و نقش­آفرینی آنها، مرکزیت­یافتن هرات در عصر جانشینان تیمور و حمایت­های بی­شائبه آنها از ارباب فضیلت، ارتباط مکتب هنری هرات با سایر مکاتب هنری این دوره و تأثیرپذیری آن از ویژگ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
کهن نامه ادب پارسی

Publisher: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی

ISSN 2383-0603

volume 5

issue 2 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023